چند نوع دهانشويه داريم؟
به طور کلي انواع دهانشويهها را ميتوان به دو دسته درماني و غيردرماني تقسيم کرد.
گروه اول دهانشويهها، اثر ضد ميکروبي قوي دارند، مانند کلروهگزيدين که براي درمان بيماريهاي لثه و پس از جراحي دهان تجويز ميشود.
گروه دوم از اين دهانشويهها که باهدف پيشگيري از پوسيدگي دندانها استفاده ميشود، اين نوع از دهانشويهها حاوي فلورايد است و توانايي توقف و ترميم پوسيدگي را در مراحل اوليه دارد، همچنين ميتوانند از پوسيدگي بقيه دندانها جلوگيري کنند.
دهانشويههاي درماني همان طور که از نامشان پيداست، براي درمان بعضي بيماريها از جمله بيماريهاي لثه، بدبويي دهان و… استفاده ميشوند. اين نوع از دهانشويهها بايد توسط پزشک تجويز شوند، چرا که اگر بيمار به صورت خودسرانه از آنها استفاده کند ممکن است دچار عوارض شود.دهانشويههاي غيردرماني بيشتر براي موارد بهداشتي به کار ميروند و انواع اين دهانشويهها قابل دسترس هستند. بعضي از آنها حاوي الکل و برخي ديگر فاقد الکل هستند.
آيا با وجود استفاده از مسواک و نخ دندان باز هم لزومي به استفاده از دهانشويه وجود دارد؟
بله، دهانشويه اغلب بهعنوان روش کمکي محسوب ميشود و جايگزين مسواک، خميردندان و نخ دندان نيست اما در بعضي از افراد براي کاهش بار ميکروبي يا مهار پوسيدگي کاربرد دارد.
آيا دندانپزشکان روي استفاده منظم از دهانشويه تأکيد ميکنند؟
کساني که پوسيدگي دندانهايشان به کندي پيشرفت ميکند هفتهاي يکبار، از دهانشويه فلورايد استفاده کنند ولي اگر پوسيدگي دندانها پيشرفت سريعي دارد توصيه ميشود بايد يکشب در ميان از دهانشويه استفاده کنيد.
دهانشويههاي حاوي الکل اثر بهتري دارند يا دهانشويههاي بدون الکل؟
مزيت دهانشويههاي حاوي الکل اين است که راحتتر جذب مخاط دهان، لثه و… ميشوند و اثرگذاريشان بيشتر است. اما مضراتي هم دارند ازجمله اينکه ميتوانند دهان را خشک کنند و استفاده طولاني مدت از آن ميتواند ريسک ابتلا به سرطانهاي داخل دهاني را بيشتر کند، بنابراين دهانشويههاي فاقد الکل گرچه مزيت الکل را ندارند اما مضرات حاصل از آن را نيز ايجاد نميکنند و ايمنتر هستند.
آيا زيادهروي در استفاده از دهانشويه ميتواند عوارض جانبي براي فرد داشته باشد؟
مصرف درازمدت دهانشويههاي حاوي آباکسيژنه موجب تحريک بافت نرم، از دست رفتن کلسيم سطوح دندانها و رويش موهاي سياهروي زبان ميشود. اگر از دوز غيرمجاز استفاده شود: تهوع، استفراغ، دردهاي شکمي، تنگي نفس و اختلال هوشياري از عوارض بلع اتفاقي کلرهگزيدين و استيل پيريدينيوم است که با مشاهده اين علائم بايد بلافاصله با مرکز فوريت پزشکي تماس گرفت.
کودکان از چه سني بايد دهانشويه فلورايد استفاده کنند؟
پيشنهاد ميشود کودکان از 6 سالگي از دهانشويه فلورايد دار استفاده کنند.
استفاده از دهانشويه پس از جراحيهاي ناحيه دهان چه خاصيتي دارد؟ چه نوع دهانشويهاي براي اين کار مناسب است؟
?. بعضي از دندانپزشکان بهعنوان درمان کمکي برخي از بيماريهاي دهان و دندان يا پاکسازي و بهبود سريعتر، پس از جراحي، دهانشويههاي حاوي آباکسيژنه يا سرم شستشو را تجويز ميکنند.
?. استيل پيريدينويم از محلولهاي دهانشويه است که ميتوان براي ضدعفوني يا خوشبو کردن دهان خود، 0? قطره از آن را در نصف فنجان آب حل کرد و هر سه ساعت يکبار، دهان را با آن شست.
?. کلروهگزيدين از ديگر محلولهاي دهانشويه است که ميتوان روزي دو بار، در صبح و شب، پس از مسواک زدن مقدار کمي از آن را به مدت ?? ثانيه دردهان قرقره کرد. اين محلول براي ضدعفوني کردن و التيام بخشيدن به بافت لثه به کار ميرود.
?. براي تأثير بهتر دهانشويه بايد تا ?? دقيقه پس از مصرف، از شستن دهان و نوشيدن ماي عات پرهيز کرد.
روش صحيح استفاده از دهانشويه چگونه است؟
براي استفاده درست از دهانشويه بايد مراحل زير را به ترتيب انجام داد:
?. روش صحيح مسواک زدن، غذاها و پلاک ميکروبي را از سطح دندانها و لثهها از بين ميبرد و سطح آنها را آماده پذيرش مواد دهانشويه ميکند.
?. مقدار کافي از دهانشويه را مطابق دستور دندانپزشک يا از طريق شيوه مصرف روي بطري، درون درب بطري دهانشويه ريخت.
?. دهانشويه را وارد دهان کنيد و با فشار در دهانتان بچرخانيد تا تمام سطوح دندانها و لثهها و سطوح بيندنداني با دهانشويه تماس يابد.
?. معمولاً ?? ثانيه تا ? دقيقه زمان براي نگهداشتن دهانشويه در دهان کافي است، پس از پايان اين زمان بقيه دهانشويه را از دهان خارج کنيد.
?. پس از مصرف دهانشويه بايد تا نيم ساعت از شستن دهان، خوردن غذا و نوشيدن مايعات پرهيز کرد تا مواد مؤثر آن در تماس با سطح دندانها و لثهها باقي بماند.
آيا درصورتيکه طعم دهانشويه براي فرد خوشايند نبود ميتواند براي استفاده، آن را با آب رقيق کند؟
خير، استفاده از آب در مايع دهانشويه تأثير آن را کم ميکند.
و در آخر طبق بررسيهاي انجامشده و مطالعات علمي در دهانشويههاي ايراني نشان داده است که اثرات ضد ميکروبي و ضدالتهابي خوبي دارند و استفاده از دهانشويههاي ايراني تأثير مثبتي بر بهداشت دهان و دندان دارد.