عصب کشی(روت کانال)یک روش درمانی است که برای ترمیم و حفظ دندان‌هایی استفاده می‌شود که به شدت دچار پوسیدگی شده یا عفونت شده‌اند. فرآیند عصب کشی دندان به این صورت است که، عصب و ناحیه پالپ دندان برداشته شده و داخل دندان تمیز و با مواد مخصوص روکش می‌شود. بدون انجام این روش درمانی، بافت اطراف دندان عفونت کرده و ممکن است این شرایط باعث تشکیل آبسه دندان شود،یکی دیگر از روشهای درمان عصب کشی دندان با لیزر میباشد.
در حقیقت عصب دندان اهمیت اساسی برای سلامت دندان و عملکرد آن پس از کامل شدن رشد و خارج شدن دندان از لثه‌ها ندارد. تنها عملکرد عصب دندان مربوط به درک احساس است و به این ترتیب فرد می‌تواند گرمی یا سردی را احساس نماید. به این ترتیب وجود یا عدم وجود یک عصب تأثیری بر عملکرد عادی دندان بیمار ندارد.
لزوم انجام
هنگامی که بافت عصب یا پالپ دندان آسیب می‌بیند، این ناحیه از دندان تجزیه شده و باکتری‌ها شروع به تکثیر در ساقه پالپ می‌کنند. در این حالت باکتری‌ها و سایر عوامل ایجاد پوسیدگی می‌توانند باعث ایجاد آبسه یا عفونی شدن دندان شوند. در حالت عادی عفونت ایجاد شده در کانال ریشه یک دندان می‌تواند باعث ایجاد مشکلات زیر برای فرد شود:
التهاب که ممکن است به سایر نقاط صورت، گردن، یا سر گسترش پیدا کند.
از دست دادن استخوان اطراف سر ریشه دندان
مشکلات مربوط به نفوذ آب به دندان. در این حالت یک سوراخ ممکن است در کنار دندان ایجاد شده و آب به داخل لثه‌ها نفوذ کند یا سوراخ در گونه ایجاد شده و آب را به داخل پوست بکشد.
برای جلوگیری از بروز این مشکلات و از دست رفتن دندان، دندانپزشک درمان عصب کشی را انجام می دهد.
عصب کشی یا درمان ریشه دندان از چند مرحله تشکیل شده است که امکان انجام آنها با توجه به شرایط بیمار در یک جلسه درمانی نیز وجود دارد. این مراحل به شرح زیر هستند:
در ابتدا یک حفره در پشت، دندانهای جلوی دهان یا در عاج یک دندان آسیاب یا آسیاب کوچک (دندانهای قبل از آسیاب) ایجاد می‌شود.
پس از برداشتن پالپ بیمار (پالپکتومی)، ساقه پالپ و کانال‌های ریشه تمیز می شوند، باز شده و شکل داده می‌شوند تا به این ترتیب بتوان آنها را برای پر کردن دندان آماده کرد.
در مرحله بعد ساقه پالپ و کانال ریشه به طور دائم پر می‌شود. در این مرحله یک ماده مومی شکل و چسبنده به نام گوتا پرچا در داخل هر یک از کانال‌های ریشه وارد شده و سپس روی آن با سیمان مخصوص دندان پزشکی پوشانده می‌شود. علاوه بر این ممکن است گاهی اوقات از یک فلز یا میله پلاستیکی در کانال ریشه برای حمایت ساختاری از دندان استفاده شود.
در مرحله پایانی عصب کشی دندان، یک روکش دندان معمولاً بر روی دندان کشیده می‌شود تا به این ترتیب بتوان ظاهر طبیعی و شکل عادی دندان را بازیابی کرد. در این حالت اگر دندان دچار شکستگی زیاد شده باشد، نیاز به استفاده از یک پست قبل از قرار دادن روکش بر روی دندان وجود خواهد داشت
عصب کشی دندان یکی از روشهای درمان دندان درد است که در اکثر مواقع موفقیت آمیز میباشد. به طور کلی نسبت موفقیت این روش درمانی بیش از 95 درصد است. بسیاری از دندان‌هایی که با عصب کشی درمان می‌شوند می‌توانند برای تمام عمر دوام و ماندگاری داشته باشند.
علاوه بر این، به خاطر اینکه در مرحله پایانی عصب کشی دندان از یک ساختار ترمیم دندان همچون روکش یا عاج دندان استفاده می‌شود، امکان تشخیص انجام عصب کشی دندان توسط افرادی که دندانهای درمان شده را مشاهده می‌کنند، معمولاً وجود نخواهد داشت.
علت درد دندان بعد از عصب کشی
برای دندانپزشکان، مواجه شدن با بیمارانی که به‌دلیل درد دندان پس از عصب‌کشی مراجعه می‌کنند، عادی است اما برخی بیماران کماکان تا چند روز بعد از عصب‌کشی، درد احساس می‌کنند و قانع شدن بیشتر آنها در مورد درد بعد از درمان عصب کشی، اغلب کار راحتی نیست چون بیماران به دلیل درد مراجعه می‌کنند و انتظار رفع درد بعد از درمان، کاملا طبیعی و به حق است...
درمان ریشه (عصب‌کشی) را بیشتر مراجعان دندانپزشکی در کشور ما، حداقل یک بار تجربه می‌کنند.
در ذهن بیشتر بیماران در مورد احتمال درد بعد از عصب‌کشی سوال‌های زیادی مطرح است. معمولا مهم‌ترین سوال بیماران این است که مگر «عصب» دندان کشیده نشده است؟ پس چطور ممکن است دندانی که عصب ندارد، درد بگیرد؟ حقیقت این است درمانی که دندانپزشکان آن را با عنوان «درمان کانال ریشه» می‌شناسند (در خیلی از کشورهای خارجی هم به همین نام نامیده می‌شود) و بیماران ما آن را عصب‌کِشی یا عصب‌کُشی می‌نامند، محدود به خارج کردن عصب از داخل دندان نیست.
درمان عصب کشی در اصل شامل پاکسازی و شک دادن داخل کانال‌های ریشه در طول مناسب و مسدود کردن مسیر کانال‌ها با مواد صناعی است به طوری که میکروارگانیسم‌ها و میکروب‌های داخل کانال ریشه پاکسازی شوند و امکان رشد میکروب‌ها هم در آینده غیرممکن شود. کاری دقیق و زمانبر است. بعد از عصب‌کشی شما ممکن است درد داشته باشید. اگر قبل از عصب‌کشی درد داشته‌اید، احتمال وجود درد بعد از عصب‌کشی هم بیشتر است.
این درد بیشتر وقت‌ها به کامل نبودن عصب کشی یا وجود اشکال در درمان ربطی ندارد. مکانیسم‌های درد بدن انسان مخصوصا در سر و گردن بسیار پیچیده هستند. گاهی حتی باوجود رفع علت اصلی درد، سیستم اعصاب محیطی و مرکزی همچنان تحریک درد را ادامه می‌دهند و گاهی یک واکنش التهابی در بعضی موارد علت درد شدید و تورم بعد از عصب‌کشی است
حتی تا چند روز بعد از عصب‌کشی، درد حین غذا خوردن و موقع فشار روی دندان عادی است. برای اینکه بعد از عصب‌کشی کمترین درد را داشته باشید، داروهای تجویزی یا توصیه شده به‌وسیله دندانپزشک را در اولین فرصت بعد از تمام شدن کار درمان شروع کنید. معمولا مسکن‌ها اگر قبل از رفع بی‌حسی مصرف شوند، اثر بهتری خواهند داشت.
به ترتیب مصرف دارو‌ها دقت و سر موقع دارو‌ها را استفاده کنید. اگر درد شدید یا تورم داشتید، خونسردی‌تان راحفظ کنید و با دندانپزشک تماس بگیرید. عصب‌کشی ذاتا درمان دردناکی نیست ولی در برخی بیماران و در بعضی شرایط، مقداری درد بعد از درمان که با کمک دارو‌ها قابل‌کنترل است، انتظار می‌رود.