دندان جزو سیستم سلامتی بدن است . دندان بطور مستقیم یا غیر مستقیم می تواند روی سلامتی انسان اثر بگذارد . بسیاری از بیماریها و حتی بیماریهای قلب وعروق در کودکان نارس بوجود می آید ارتباط به دندان دارد . مادرانی که بیماری لثه ی شدید دارند وعفونت های حاد لثه ای دارند ، بچه ای که به دنیا می آورند معمولا وزنشان پایین است .
امکان رویش دندان از سن پنج ماهگی وجود دارد و اولین دندانی که کودک می تواند در بیاورد دندان قدامی پایین است .

سیستم دندانهای شیری در دو تا سه سالگی تکمیل می شود . مجموعه دندانهای شیری دو تا دندان آسیای شیری است و بقیه دندانهای نیش و چهار دندان قدامی است . تا شش سالگی کودک فقط دندانهای شیری را دارد . در سن شش سالگی دندان های شیری کم کم جایشان را به دندانهای دائمی می دهند که ما به آن مرحله ی انتقالی می گوییم که مرحله ی بسیار مهمی است .

دندانهای شیری مسؤول حفظ فضاهای مناسب برای روییدن دندانهای دائمی کودک هستند. آنها راهنمای رویش دندانهای دائمی در موقعیت صحیح هستند. آنها به رشد و تکامل صورت و فکین کمک کرده، بر رشد، ارتفاع و شکل صورت اثر می‏گذارند. دندانها در زیبایی شخص و حس اعتماد به نفس موثرند. دندانها مسلما در اولین گام برای هضم غذا کمک می‏کنند. دندانهای شیری سالم و بدون پوسیدگی محیط سالمی را برای دندانهای دائمی فراهم می‏کنند.
 
از دست دادن زودرس دندان شیری به ویژه در قسمت خلفی، سبب بروز مشکل خواهد شد. دندانهای مجاور ممکن است به سمت فضا منحرف شوند، دندانهای کج شده سبب تجمع بیشتر غذا و قرار گرفتن در معرض پوسیدگی بیشتر می‏شوند. و دندانی که جا به جا شده است ممکن است مانع رویش دندان دائمی که که قرار است در آن فضا بروید، بشود. دندان‏های شیری در کودکان به اندازه دندان‏های دائمی اهمیت دارند از این رو لازم است که برای حفاظت و سلامتی آنها آگاهی‏های لازم را داشته باشیم. لازم به ذکر است که پوسیدگی و کشیدن بی‏موقع دندان‏های شیری به خصوص دندان‏های آسیاب شیری ممکن است باعث شود دندان‏های دائمی با وضعیت بد و نامناسبی رویش یابند.

اگر یکی از دندان‏های شیری بی‏موقع کشیده شود، دندان مجاور آن در عرض چند ماه به تدریج به سمت جلو حرکت می‏کند و جای خالی دندان از دست رفته را می‏گیرد، در نتیجه دندان دائمی فضای لازم برای رویش را نخواهد داشت و اجباراً یا به صورت نهفته می‏ماند یا در یک مسیر غیر نرمال می‏روید. بنابراین اگر به هر علتی چاره‏ای جز کشیدن دندان شیری وجود ندارد باید فضای خالی به وجود آمده به وسیله «فضا نگهدار» تا زمان رویش دندان دایمی جایگزین آن حفظ شود و این موضوع در مورد حفظ فضای خالی دندان آسیاب دوم شیری اهمیت بسیار بسیار بیشتری دارد چرا که دندان دائمی جایگزین آن کلید تناسب دندانی در دهان است. تعداد دندان‏های شیری 20 عدد است و تعداد دندان‏های دایمی 32 عدد.

علت این تفاوت این است که در سن 6 سالگی در عقب دندان‏های آسیاب بزرگ و کوچک در هر سمت فک‏ها، 3 عدد دندان آسیاب بزرگ به صورت دائمی و غیر قابل تعویض روئیده می‏شود. بنابراین اولین دندان دائمی در سن 6 سالگی و قبل از اینکه هیچ دندان شیری‏ای افتاده باشد در خلفی‏ترین ناحیه دهان رشد می‏کند. این دندان اهمیت بسیار زیادی دارد به طوری که موقعیت درست و سلامت آن بر موقعیت و سلامت سایر دندان‏های دائمی در آینده اثرگذار است. دومین دندان آسیای بزرگ از پشت این دندان و در سنین 11 تا 13 سالگی می‏روید و سومین دندان آسیاب بزرگ که به آن دندان عقل نیز می‏گویند بین سنین 17 تا 21 سالگی رویش خواهد یافت.

بقیه دندان‏های دائمی زمانی می‏رویند که دندان شیری مربوط به آنها افتاده باشد و فقط دندان‏های آسیاب بزرگ اول دوم و سوم هستند که دندان شیری جانشین ندارند. دندان عقل یا آسیاب بزرگ سوم تنها دندانی است که می‏تواند در درصد بسیار زیادی به صورت نهفته باقی بماند و سال‏ها رویش نیابد  برخلاف تصور عده زیادی از والدین که برای دندانهای شیری اهمیتی قائل نیستند و کوشش جهت تمیز کردن آنها نمی‏کنند، مراقبت از دندانهای شیری از ابتدای رویش آنها در دهان الزامی است .

تنها با مراقبتهای ویژه از دندانهای شیری کودکان می‏توان انتظار رویش صحیح دندانهای دائمی را به جای آنها داشت. این مطلب به خصوص در مورد دندانهای آسیای شیری کودکان اهمیت بیشتری دارد، زیرا این دندانها باید تا حدود  10یالگی به طور سالم در دهان باقی بمانند. متاسفانه اغلب پدرها و مادرها بر این باورند که زود خراب شدن دندانهای شیری و کشیدن آنهامهم نیست چرا که دندانهای دایمی به جای آنها خواهند رویید، به این ترتیب با عدم مراقبت کامل باعث پوسیدگی زودرس و از دست رفتن آنها حتی در سنسن  3-4سالگی می‏شوند که نتیجه ان کج روئیدن یا نروئیدن دندانهای دایمی زیرین است .

برخی والدین فکر می کنند چون دندان های شیری موقتی هستند و می افتند، نیازی به مراقبت ندارند، امامتخصصین دندانپزشکی کودکان در این مقاله توضیح می هند که چرا این طرز فکر اشتباه است.
شاید دندان های شیری در سنین کودکی بی افتند، اما می توانند در سلامتی دندان های دایمی بسیار تاثیر بگذارند. بر اساس گفته های متخصصین دندانپزشکی کودکان، اگر کودک در دندانی های شیری خود دچار پوسیدگی و یا حفره های دندانی باشد، این موارد را به دندان های دایمی که در زیر آن ها در فک قرار گرفته است، منتقل می کنند و به این ترتیب ممکن است یکی از موارد زیر اتفاق بی افتد:

فقدان دندان
سرایت پوسیدگی ها به دندان های شیری و دایمی دیگر
اخلال در گفتار
کاهش اعتماد به نفس
کاهش اشتهاء
گران تر شدن روش های درمانی
 
اما اگر کودک را تحت نظارت دندانپزشکی کودکان قرار دهید و خود نیز به عنوان والدین روی بهداشت دهان و دندان آن ها نظارت داشته باشید، هیچ مشکلی پیش نمی آید.
 
به توصیه های متخصصین دندانپزشکی کودکان در این زمینه دقت کنید:
1. از اولین سالگرد تولد کودک خود، وی را تحت نظارت این دندانپزشکان قرار دهید.
2. دندان کودک خود را دو بار در روز مسواک کنید و از اندازه متناسبی از خمیر دندان به کار ببرید.
3. در هنگام خواب به کودک، بطری حاوی نوشیدنی های شیرین و شیر ندهید.
4. مراجعات مداوم به متخصصین دندانپزشکی کودکان را فراموش نکنید.
5. تغذیه متناسبی را برای کودک خود برنامه ریزی کنید.
6.از نخ دندان برای دندان های کودکان حتی اگر تنها دو دندان شان رشد کرده باشد، استفاده کنید.
7. کاهش خوراکی های غیر مفید، اسیدی و حاوی شکر در رژیم غذایی کودک.
8. تشویق کودک به مسواک کردن و استفاده از نخ دندان از سه سالگی به بعد (توجه کنید که نظارت شما به عنوان والدین کودک روی انجام این بهداشت دهان و دندان، هم چنان باید ادامه داشته باشد).